Overtrading là gì? Cố quá thành quá cố vì giao dịch quá mức

Lại một ngày mới để trade! Nếu có một thứ mà tôi, với hơn 10 năm lăn lộn trên thị trường ngoại hối này, thấy anh em trader, đặc biệt là “lính mới”, hay vướng phải nhất, thì đó chính là overtrading, hay giao dịch quá mức. Nghe thì có vẻ vô hại, nhưng thực tế nó là “con sâu đục thân”, âm thầm cạo tài khoản của anh em đến “cháy khét” mà nhiều khi còn chẳng kịp nhận ra. Đọc ngay bài này để tránh bẫy quá cố vì cố trade nha anh em!

Overtrading là gì?

Nhớ những ngày đầu tiên bước vào thị trường này, tôi mang một khí thế hừng hực để kiếm tiền tỷ. Cứ thấy chart nhấp nháy là tay lại ngứa ngáy muốn “múc”. Kết quả thì anh em cũng đoán được rồi đấy: thua lỗ triền miên, tài khoản cứ vơi dần. Đến khi nhìn lại mới tá hỏa, mình đã giao dịch quá nhiều lệnh một cách vô tội vạ. Đó là một bài học xương máu mà tôi tin rằng rất nhiều anh em ở đây cũng từng trải qua.

Vậy, overtrading là gì? Đơn giản thôi, nó là việc anh em vào lệnh liên tục, không theo bất kỳ kế hoạch hay phân tích nào cả, mà chỉ dựa vào cảm xúc nhất thời. Tin tôi đi, đó là con đường ngắn nhất dẫn đến cháy tài khoản.

Bây giờ hãy cùng tôi điểm qua những dấu hiệu nhận biết bạn đang overtrading!

Cách nhận biết bạn đang “phê” vào lệnh

Làm sao để biết mình đang overtrading? Đây là những dấu hiệu rõ ràng mà trước đó tôi đã từng trải qua và thấy rất nhiều anh em mắc phải:

• Thấy “kèo thơm” trên mạng là nhảy vào ngay: Không cần biết hệ thống của mình báo gì, cứ thấy ai đó hô lệnh là mình cũng theo.
• Ngồi máy tính cả ngày chỉ để “canh” từng cây nến: Cứ vài phút lại mở chart ra xem, không có lệnh nào đang chạy là thấy bứt rứt, khó chịu.
• Khối lượng giao dịch thay đổi thất thường: Hôm thì vào nhỏ, hôm sau lại vào lớn mà chẳng có lý do cụ thể.
• Chuyển đổi giữa các cặp tiền liên tục: Vừa thua ở cặp này là ngay lập tức nhảy sang cặp khác.
• Mắt lúc nào cũng dán vào màn hình, đầu óc căng thẳng: Ăn không ngon, ngủ không yên, chỉ nghĩ đến việc gỡ lại những lệnh thua.

Nghe quen không anh em? Đó chính là những biểu hiện của việc vào lệnh liên tục và giao dịch thiếu kiểm soát. Tôi đã từng như vậy, và tin tôi đi, nó chẳng mang lại kết quả tốt đẹp gì đâu. Nhưng yên tâm, khi anh em nhận biết được mình đang có những dấu hiệu này, thì đến lúc tạm gác lại sự gấp rút này, mà bắt đầu học cách phân tích forex để đưa ra những quyết định đầu tư lý trí hơn.

Nguyên nhân sâu xa dẫn đến Overtrading

Overtrading không phải là một thứ gì đó từ trên trời rơi xuống. Nó là “quả đắng” được gieo mầm từ chính những hạt giống tâm lý tiêu cực ẩn sâu bên trong mỗi chúng ta, những thứ mà hầu hết anh em trader, kể cả tôi ngày xưa, đều đã từng vật lộn. Để “chặt đứt” tận gốc rễ của overtrading, chúng ta cần dũng cảm đối mặt và “bắt bệnh” chính xác những nguyên nhân này.

Nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội vàng (FOMO)

Cả làng đều ăn, chả lẽ mình đứng đó nhìn?

Đây có lẽ là “con ma” quen thuộc nhất. Lướt mạng thấy người ta khoe lãi khủng, thấy thị trường giật một cây nến dài ngoằng, là trong đầu lập tức vang lên “tiếng gọi của hoang dã”: “Không vào là mất hết! Cơ hội ngàn năm có một!”. Tôi đã không biết bao nhiêu lần “sập bẫy” FOMO, vội vàng vào lệnh ở những vị thế chẳng hề đẹp đẽ gì, và kết cục thường là “ngậm đắng nuốt cay”.

Cơn thịnh nội muốn trả thù thị trường

Vừa dính một lệnh Stop Loss đau điếng, máu nóng bốc lên đầu, cảm giác như bị thị trường “sỉ nhục”. Thế là, thay vì bình tĩnh phân tích sai lầm, anh em lại muốn “ăn thua đủ”, lao vào mở lệnh mới với khối lượng lớn hơn, bất chấp mọi tín hiệu. Tôi xin thú thật, đây là một trong những cái bẫy tâm lý nguy hiểm nhất, nó đã từng khiến tôi “bay” những khoản tiền không hề nhỏ chỉ trong vài nốt nhạc.

Áp lực vô hình mang tên “Kiếm tiền nhanh”

Đặc biệt là khi anh em mới thua lỗ một khoản đáng kể, hoặc đang gặp những khó khăn tài chính ngoài đời, áp lực phải kiếm tiền nhanh, phải gỡ lại những gì đã mất càng đè nặng. Chính áp lực này thúc đẩy chúng ta giao dịch quá nhiều, hy vọng một “phép màu” nào đó sẽ xảy ra. Nhưng “dục tốc bất đạt”, càng nóng vội, càng dễ mắc sai lầm.

Hiệu ứng đám đông và “Chuyên gia rởm”

Trong một thị trường mà thông tin nhiễu loạn, việc thấy ông A, bà B liên tục “bắn tín hiệu”, “khoe lệnh” cũng dễ khiến anh em cảm thấy sốt ruột, cảm thấy mình cần phải vào lệnh liên tục để không “tụt hậu”. Hãy cẩn trọng, không phải ai khoe lãi cũng là chuyên gia thật sự.

Kim chỉ nam mờ mịt, thiếu kế hoạch giao dịch rõ ràng

Đây là gốc rễ của mọi vấn đề. Khi không có một bản đồ, một kế hoạch cụ thể với những quy tắc vào lệnh, thoát lệnh, quản lý vốn rõ ràng, anh em rất dễ bị những con sóng cảm xúc ngắn hạn của thị trường cuốn phăng đi, dẫn đến việc giao dịch theo cảm tính và tất yếu là overtrading.

Tất cả những “con bệnh” kể trên đều quay cuồng quanh trục tâm lý giao dịch và cảm xúc trong trading. Tôi đã phải trả giá bằng rất nhiều thời gian, tiền bạc và cả những đêm mất ngủ để học cách nhận diện và dần dần kiểm soát chúng. Anh em hãy nhìn vào những “vết sẹo” của tôi mà rút kinh nghiệm cho bản thân.

Tác hại khôn lường của overtrading là gì?

Tác hại lớn nhất của overtrading không chỉ đơn giản là mất tiền! Nhưng tin tôi đi, với kinh nghiệm của một người đã từng “chìm sâu” trong nó, hậu quả của việc giao dịch quá nhiều lệnh còn khủng khiếp và lan rộng hơn thế rất nhiều. Nó không chỉ “đốt cháy” tài khoản của bạn mà còn “thiêu rụi” cả sức khỏe tinh thần và niềm tin của bạn:

• Tổn thất tài chính: Đây là điều dễ thấy nhất. Khi bạn vào lệnh liên tục dựa trên cảm xúc thay vì phân tích, xác suất thua lỗ sẽ tăng vọt. Mỗi lệnh thua lại thôi thúc bạn “gỡ”, tạo thành một vòng xoáy thua lỗ không lối thoát. Chưa kể, mỗi lệnh giao dịch đều tốn phí giao dịch (spread, commission). Dù nhỏ, nhưng “tích tiểu thành đại”, những khoản phí này sẽ âm thầm “bào mòn” vốn của bạn một cách đáng kể nếu bạn mở lệnh quá thường xuyên. Tôi đã từng chứng kiến tài khoản của mình “teo tóp” dần chỉ vì những khoản phí “vô hình” này.
• Căng thẳng tin thần tột độ: Overtrading đồng nghĩa với việc bạn phải liên tục theo dõi thị trường, lo lắng về các vị thế đang mở, tính toán lời lỗ. Điều này gây ra stress khi giao dịch cực độ. Tôi đã có những giai đoạn mất ngủ triền miên, đầu óc lúc nào cũng căng như dây đàn, dễ cáu gắt vô cớ với người thân. Sức khỏe tinh thần suy sụp là một cái giá quá đắt.
• Phá vỡ mọi kỷ luật giao dịch: Khi đã rơi vào overtrading, mọi kế hoạch, mọi quy tắc bạn đặt ra trước đó đều bị vứt xó. Bạn giao dịch theo bản năng, theo cảm xúc. Kỷ luật giao dịch, vốn là yếu tố sống còn của một trader thành công, hoàn toàn biến mất.
• Kiệt sức và mất niềm tin (Burnout): Thua lỗ liên tục, cộng với căng thẳng kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng kiệt sức (burnout). Bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, chán nản, mất hết động lực và niềm tin vào khả năng của bản thân, thậm chí là mất niềm tin vào cả thị trường. Đã có lúc tôi muốn từ bỏ tất cả vì cảm giác bất lực này.

Anh em hãy nhớ thật kỹ, cái giá phải trả cho “căn bệnh” overtrading không chỉ dừng lại ở những con số trên tài khoản. Nó còn là sức khỏe tinh thần, là những mối quan hệ, và quan trọng hơn cả, là tương lai và sự nghiệp giao dịch mà anh em đang cố gắng xây dựng. Đừng để nó hủy hoại tất cả!

Bí quyết tránh khỏi vũng lầy Overtrading từ kinh nghiệm cá nhân

Sau những lần “trầy da tróc vảy” vì overtrading, tôi đã tự mình tìm tòi, thử nghiệm và đúc kết ra những “bí kíp” giúp bản thân thoát khỏi “vũng lầy” đó và dần định hình lại con đường giao dịch một cách chuyên nghiệp hơn. Đây không phải là “phép thuật” gì cao siêu, mà là những nguyên tắc cơ bản nhưng cực kỳ hiệu quả mà tôi đã áp dụng và muốn chia sẻ lại với anh em:

Hãy xây dựng chiến lược giao dịch từ A-Z, vì đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Kế hoạch giao dịch forex của tôi giống như một “thánh kinh”, trong đó quy định rõ ràng:

• Mục tiêu lợi nhuận/thua lỗ: Ngắn hạn, dài hạn.
• Thời gian giao dịch ưa thích: Phiên nào, giờ nào?
• Các cặp tiền/sản phẩm chủ lực: Không ôm đồm quá nhiều.
• Hệ thống tín hiệu vào lệnh: Dựa trên chỉ báo nào, mô hình nào, điều kiện gì?
• Quy tắc thoát lệnh: Điểm dừng lỗ (Stop Loss) ở đâu, điểm chốt lời (Take Profit) ở đâu?
• Nguyên tắc quản lý vốn “sống còn”: Rủi ro bao nhiêu % tài khoản cho mỗi lệnh?
  Hãy coi nó là “kim chỉ nam” bất di bất dịch. Khi thị trường “nổi sóng”, cảm xúc “dậy Lòng”, hãy mở kế hoạch ra đọc lại.

Ngoài ra, đây là một số bí kíp tôi thu thập được từ những năm tháng lăn lộn trên thị trường:

1. Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến – Học cách kiên nhẫn chờ đợi: Thị trường forex hoạt động 24/5, cơ hội luôn ở đó, ngày mai, ngày kia. Đừng sợ bỏ lỡ. Tầm quan trọng của kiên nhẫn trong trading là không thể bàn cãi. Hãy như một con hổ rình mồi, chỉ vồ khi thời cơ thực sự đến.
2. Sạc pin cho não bộ – Nghỉ ngơi khi cần thiết: Sau một chuỗi thua lỗ, hoặc khi cảm thấy đầu óc căng thẳng, mệt mỏi, tôi chọn cách nghỉ ngơi sau chuỗi thua lỗ hoặc tạm dừng giao dịch vài ngày. Đi du lịch, đọc sách, làm bất cứ điều gì không liên quan đến trading để lấy lại sự cân bằng và một cái đầu tỉnh táo.
3. “Soi gương” bản thân – Ghi chép nhật ký giao dịch nghiêm túc: Đây là thói quen tôi duy trì suốt nhiều năm. Tôi ghi lại không chỉ thông số lệnh (điểm vào, ra, SL, TP, kết quả) mà còn cả lý do vào lệnh, cảm xúc lúc đó, và bài học rút ra sau mỗi lệnh, dù thắng hay thua. Nhật ký chính là người thầy tốt nhất.
4. Đừng “đơn độc tác chiến” – Tìm kiếm sự hỗ trợ từ cộng đồng trader chân chính: Học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước, chia sẻ những khó khăn của bạn với những người đồng cảm. Một cộng đồng tích cực có thể giúp bạn có thêm động lực và góc nhìn mới.

Áp dụng những giải pháp này không phải ngày một ngày hai, nó đòi hỏi sự kiên trì, kỷ luật giao dịch và một ý chí sắt đá. Nhưng tôi tin rằng, nếu anh em thực sự quyết tâm, kết quả sẽ rất xứng đáng.

Tạm kết

Tóm lại, việc chọn sàn forex có phí giao dịch thấp giúp giảm áp lực chỉ là một phần, quan trọng hơn là chọn một đối tác thực sự muốn bạn thành công bền vững. Tại Sàn Uy Tín Online, chúng tôi luôn cố gắng cung cấp những đánh giá khách quan nhất, giúp anh em tìm được những “bến đỗ” đáng tin cậy, nơi bạn có thể an tâm rèn luyện, xây dựng thói quen giao dịch lành mạnh và tự tin nói “KHÔNG” với overtrading. Hãy cùng nhau xây dựng một cộng đồng trader thông thái và thành công!