Ichimoku là gì? Bí quyết trở thành cao thủ Ichimoku

Người ta thường nói nấm có nhiều màu sắc bắt mắt là một loại nấm độc. Vậy một “đám mây” đầy màu sắc trong giao dịch có phải là một cái bẫy hay không? Đó chính là Ichimoku Kinko Hyo, hay chúng ta thường gọi tắt là Ichimoku. Người mới trong đầu tư có thể cảm thấy “ngợp”, nhưng hãy tin tôi, một khi bạn hiểu rõ được Ichimoku là gì và cách nó hoạt động, bạn sẽ tìm thấy được một công cụ phân tích kỹ thuật toàn diện, một “người đồng hành” trên hành trình chinh phục thị trường này. Đọc bài viết ngay sau đây để cùng “bóc tách” từng lớp của hệ thống giao dịch này nhé!

Ichimoku là gì? Tổng quan về “một cái nhìn cân bằng về biểu đồ” từ Nhật

Để thực sự nắm bắt được sức mạnh của Ichimoku, chúng ta cần hiểu rõ nguồn gốc và triết lý ẩn chứa bên trong nó.

Nguồn gốc và triết lý đằng sau chỉ báo Ichimoku Kinko Hyo

Ichimoku được phát triển bởi một nhà báo người Nhật tên là Goichi Hosoda vào những năm 1930, nhưng phải đến những năm 1960 mới được công bố rộng rãi. Ông đã dành hơn 30 năm nghiên cứu để tạo ra một công cụ có thể cung cấp “Một cái nhìn cân bằng về biểu đồ trong nháy mắt” – đây chính là ý nghĩa của cụm từ “Ichimoku Kinko Hyo”.

Triết lý cốt lõi của Ichimoku Kinko Hyo là gì chính là việc mang đến một bức tranh tổng thể về xu hướng, động lượng, và các mức hỗ trợ/kháng cự quan trọng chỉ trên một biểu đồ duy nhất, giúp nhà giao dịch đưa ra quyết định nhanh chóng và hiệu quả. Việc tìm hiểu lịch sử Ichimoku và người cha đẻ Goichi Hosoda giúp chúng ta thêm trân trọng giá trị mà phương pháp Ichimoku mang lại.

Tại sao Ichimoku lại được coi là một hệ thống giao dịch toàn diện?

Ichimoku không đơn thuần là một chỉ báo riêng lẻ, đây là một hệ thống giao dịch Ichimoku charts hoàn chỉnh, một tập hợp các thành phần hoạt động đồng bộ với nhau. Nhờ sự kết hợp này, nó có khả năng xác định xu hướng thị trường, đo lường động lượng tăng/giảm, tìm kiếm các điểm vào/ra lệnh tiềm năng và thậm chí hỗ trợ quản lý rủi ro.

Ban đầu khi mới học Ichimoku, tôi cũng thấy nó khá nhiều đường và rối mắt. Tuy nhiên, khi kiên trì tìm hiểu, tôi nhận ra mỗi thành phần đều có vai trò riêng và khi kết hợp lại, chúng tạo nên một bức tranh thị trường rất rõ ràng, giúp tôi tự tin hơn hẳn so với việc chỉ dùng 1-2 chỉ báo riêng lẻ. Chính tính toàn diện của Ichimoku là một trong những lợi ích của chỉ báo Ichimoku mà tôi đánh giá cao nhất. Nó giúp trả lời câu hỏi “Tại sao nên dùng Ichimoku” cho bất kỳ trader nào.

“Bóc lớp” các thành phần cấu tạo nên chỉ báo Ichimoku

Để thực sự nắm vững cách sử dụng Ichimoku, chúng ta cần hiểu rõ từng “mảnh ghép” tạo nên nó.

Tenkan-sen (Conversion Line – Đường chuyển đổi)

Tenkan-sen là gì? Đây là đường được tính bằng công thức trung bình cộng của giá cao nhất và thấp nhất trong 9 kỳ gần nhất. Ý nghĩa Tenkan là phản ánh động lượng ngắn hạn của thị trường. Nếu Tenkan-sen dốc lên, cho thấy đà tăng đang mạnh trong ngắn hạn, và ngược lại. Khi giao dịch, chúng ta thường quan sát công thức Tenkan-sen để nhận biết những thay đổi nhanh chóng về động lượng. Cách sử dụng cơ bản của Tenkan-sen là dựa vào tín hiệu giao cắt với Kijun-sen và hướng của nó.

Kijun-sen (Base Line – Đường cơ sở)

Kijun-sen là gì? Đường này được tính bằng trung bình cộng của giá cao nhất và thấp nhất trong 26 kỳ gần nhất. Ý nghĩa Kijun-sen là thể hiện xu hướng trung hạn của thị trường và thường đóng vai trò như một mức hỗ trợ hoặc kháng cự động rất quan trọng.

Kinh nghiệm của tôi cho thấy, Kijun-sen phẳng thường là một “nam châm” hút giá, và cũng là một mức hỗ trợ/kháng cự rất đáng tin cậy. Nhiều lần tôi đã thoát lệnh hoặc vào lệnh dựa trên phản ứng của giá với đường Kijun-sen phẳng này, đặc biệt khi giá chạm vào và bật ngược lại. Công thức Kijun-sen đơn giản nhưng mang lại ý nghĩa lớn trong việc xác định điểm vào/ra lệnh.

Senkou Span A (Leading Span A – Đường dẫn A)

Senkou Span A là gì? Đường này được tính bằng cách lấy (Tenkan-sen + Kijun-sen) / 2, sau đó dịch chuyển về phía trước 26 kỳ. Cùng với Senkou Span B, nó tạo thành Mây Ichimoku (Kumo) – một trong những thành phần nổi bật nhất của chỉ báo này.

Senkou Span B (Leading Span B – Đường dẫn B)

Senkou Span B là gì? Đường này được tính bằng trung bình cộng của giá cao nhất và thấp nhất trong 52 kỳ gần nhất, sau đó cũng được dịch chuyển về phía trước 26 kỳ. Leading Span B thường là một mức hỗ trợ/kháng cự mạnh hơn Senkou Span A, bởi nó bao gồm nhiều dữ liệu giá hơn. Cả hai đường này cùng tạo nên Kumo Cloud quyền lực.

Chikou Span (Lagging Span – Đường trễ)

Chikou Span là gì? Đây là đường thể hiện giá đóng cửa hiện tại, nhưng lại được dịch chuyển về phía sau 26 kỳ. Vai trò Chikou Span là so sánh giá hiện tại với hành vi giá trong quá khứ, giúp xác nhận xu hướng và các tín hiệu phá vỡ.

Đừng bao giờ bỏ qua Chikou Span! Đây là một yếu tố mà nhiều trader mới học Ichimoku thường bỏ qua. Kinh nghiệm của tôi cho thấy, nhiều tín hiệu phá vỡ Kumo tưởng chừng đẹp nhưng nếu Chikou Span vẫn bị kẹt dưới mây hoặc dưới đường giá quá khứ, khả năng cao đó là một cú lừa. Một Chikou Span tự do di chuyển phía trên/dưới giá quá khứ mang lại sự xác nhận mạnh mẽ hơn nhiều cho tín hiệu. Đường trễ Ichimoku này thực sự là một bộ lọc tín hiệu hiệu quả.

Kumo (Cloud – Đám mây)

Kumo là gì? Đây là thành phần dễ nhận biết nhất và cũng là trái tim của chỉ báo Ichimoku. Mây Kumo được hình thành bởi hai đường Senkou Span A và Senkou Span B.

Màu sắc Mây Ichimoku biểu thị xu hướng: nếu Senkou A nằm trên Senkou B, mây sẽ có màu xanh (hoặc màu bạn tùy chỉnh), báo hiệu xu hướng tăng. Ngược lại, nếu Senkou A nằm dưới Senkou B, mây có màu đỏ (hoặc màu tùy chỉnh), báo hiệu xu hướng giảm. Độ dày mây cũng rất quan trọng: Mây dày thể hiện vùng hỗ trợ/kháng cự mạnh và biến động cao, trong khi mây mỏng thể hiện vùng yếu hơn, biến động thấp hơn và dễ bị phá vỡ. Đám mây Ichimoku chính là một vùng hỗ trợ/kháng cự động, giúp chúng ta dễ dàng hình dung về các vùng tranh chấp của thị trường.

Trở thành cao thủ Ichimoku: Cách sử dụng Ichimoku hiệu quả?

Sau khi đã hiểu rõ từng thành phần, bây giờ là lúc chúng ta đi vào cách sử dụng Ichimoku để thực sự biến nó thành công cụ giao dịch hiệu quả.

Xác định xu hướng thị trường với Mây Kumo và các đường Ichimoku

Cách dùng mây Ichimoku để xác định xu hướng rất trực quan. Nếu giá nằm trên Mây Kumo và Mây có màu xanh (Senkou A > Senkou B), đó là một xu hướng tăng mạnh mẽ. Ngược lại, nếu giá nằm dưới Mây Kumo và Mây có màu đỏ (Senkou A < Senkou B), đó là một xu hướng giảm. Khi giá nằm trong Mây, thị trường thường đang trong giai đoạn không rõ xu hướng (sideways) hoặc vùng tranh chấp, lúc này bạn nên cẩn trọng và hạn chế giao dịch. Xác định xu hướng bằng Ichimoku giúp bạn luôn đi đúng hướng thị trường.

Tìm kiếm tín hiệu giao dịch từ sự giao cắt của Tenkan-sen và Kijun-sen (TK Cross)

Một trong những tín hiệu cơ bản của Ichimoku là sự giao cắt giữa Tenkan-sen và Kijun-sen (gọi là TK Cross). Nếu Tenkan-sen cắt lên Kijun-sen, đây là một tín hiệu mua Ichimoku tiềm năng. Ngược lại, Tenkan-sen cắt xuống Kijun-sen là tín hiệu bán Ichimoku.

Độ mạnh của tín hiệu TK Cross phụ thuộc vào vị trí giao cắt so với Mây Kumo:

• Golden Cross Ichimoku (Cắt vàng): Tenkan cắt lên Kijun khi cả hai đường và giá đều nằm trên Mây Kumo – Tín hiệu mua rất mạnh.
• Dead Cross Ichimoku (Cắt tử thần): Tenkan cắt xuống Kijun khi cả hai đường và giá đều nằm dưới Mây Kumo – Tín hiệu bán rất mạnh.

Kinh nghiệm của tôi cho thấy, một cú TK Cross mạnh mẽ thường xảy ra khi giá nằm ngoài Mây và Chikou Span cũng “tự do” (không bị cản bởi giá hay Mây trong quá khứ). Tôi đã có những giao dịch rất tốt nhờ tuân thủ nguyên tắc này.

Giao dịch với tín hiệu phá vỡ Mây Kumo (Kumo Breakout)

Phá vỡ Mây Kumo là một tín hiệu cực kỳ quan trọng cho thấy sự thay đổi lớn về xu hướng. Nếu giá phá vỡ lên trên đám mây Ichimoku (đặc biệt nếu Mây trước đó là Mây giảm), đây là một tín hiệu breakout mạnh cho thấy xu hướng tăng đang hình thành. Ngược lại, nếu giá phá vỡ xuống dưới Mây (đặc biệt nếu Mây trước đó là Mây tăng), đó là tín hiệu bán mạnh mẽ.

Tầm quan trọng của việc cách sử dụng đám mây Ichimoku trong trường hợp này là phải có sự xác nhận từ Chikou Span. Nếu Chikou Span cũng phá vỡ Mây theo cùng hướng, tín hiệu sẽ đáng tin cậy hơn rất nhiều.

Vai trò của Chikou Span trong việc xác nhận tín hiệu và sức mạnh xu hướng

Chikou Span đóng vai trò là một “bộ lọc” và là công cụ xác nhận tín hiệu bằng Chikou Span. Nếu Chikou Span nằm trên đường giá trong quá khứ, nó hỗ trợ cho một xu hướng tăng. Nếu nó nằm dưới đường giá quá khứ, nó hỗ trợ cho một xu hướng giảm. Đặc biệt, khi có một Kumo Breakout, việc Chikou Span cũng phá vỡ Mây theo cùng hướng sẽ cung cấp sự xác nhận mạnh mẽ, tăng sức mạnh xu hướng Ichimoku và độ tin cậy của tín hiệu. Đây là một chi tiết nhỏ nhưng lại cực kỳ quan trọng để tránh bẫy.

Sử dụng các đường Ichimoku và Mây Kumo làm mức hỗ trợ và kháng cự động

Các thành phần của Ichimoku không chỉ báo xu hướng mà còn đóng vai trò là các mức hỗ trợ và kháng cự động rất hiệu quả. Kijun-sen phẳng thường là một nam châm hút giá và là mức hỗ trợ/kháng cự đáng tin cậy. Các đường Senkou Span A và Senkou Span B cũng vậy. Toàn bộ Mây Kumo được xem như một vùng hỗ trợ/kháng cự động lớn.

Kinh nghiệm của tôi là khi giá tiếp cận Mây Kumo dày, tôi thường chờ đợi phản ứng giá rõ ràng trước khi quyết định vào lệnh. Mây dày thường giữ giá rất tốt và có thể là điểm để giá đảo chiều hoặc ít nhất là chững lại. Ngược lại, mây mỏng dễ bị phá vỡ hơn. Việc hiểu rõ hỗ trợ kháng cự Ichimoku giúp bạn đặt lệnh dừng lỗ và chốt lời hợp lý.

Kết hợp Mây Ichimoku và mô hình nến: “Tuyệt chiêu Ichimoku” nâng cao độ chính xác

Để nâng tầm giao dịch với Ichimoku, tôi khuyên bạn nên kết hợp mây Ichimoku và mô hình nến (Price Action). Đây là một trong những tuyệt chiêu Ichimoku mà tôi rất tâm đắc. Hãy tìm kiếm các mô hình nến đảo chiều kinh điển như Pin Bar, Engulfing, Sao Hôm, Sao Mai xuất hiện tại các vùng hỗ trợ/kháng cự quan trọng của Ichimoku (ví dụ: ngay tại biên Mây, tại Kijun-sen phẳng, hoặc sau khi giá phá vỡ và retest Mây).

Một trong những tuyệt chiêu Ichimoku yêu thích của tôi là tìm kiếm một cây Pin Bar đẹp xuất hiện khi giá kiểm tra lại Mây Kumo sau khi đã breakout. Tỷ lệ thành công của những giao dịch này thường khá cao vì nó kết hợp cả tín hiệu từ Ichimoku và Price Action, tạo nên sự hợp lưu mạnh mẽ. Hoặc khi có tín hiệu từ Ichimoku, bạn có thể dùng các mô hình nến tiếp diễn để xác nhận sức mạnh của xu hướng.

Cách xây dựng hệ thống giao dịch Ichimoku charts cho riêng bạn

Để thực sự làm chủ phương pháp Ichimoku, bạn cần xây dựng một hệ thống giao dịch Ichimoku charts phù hợp với mình. Sau đây là một số kinh nghiệm của tôi khi xây dựng hệ thống giao dịch Ichimoku, bạn có thể tham khảo và tìm ra phương pháp phù hợp nhất với mình.

Lựa chọn khung thời gian phù hợp với phong cách giao dịch của bạn

Ichimoku hoạt động tốt trên nhiều khung thời gian, nhưng tín hiệu trên khung lớn (H4, D1, W1) thường đáng tin cậy hơn và ít bị nhiễu hơn. Tôi thường dùng H4 và D1 để xác định xu hướng chính với Ichimoku, sau đó có thể tìm điểm vào lệnh chi tiết hơn trên H1 nếu cần. Việc lựa chọn khung thời gian cho Ichimoku phù hợp với tính cách giao dịch (Day trade, Swing trade) là rất quan trọng.

Quy tắc vào lệnh, dừng lỗ và chốt lời với phương pháp Ichimoku

Hãy thiết lập những quy tắc rõ ràng cho việc vào lệnh, dừng lỗ và chốt lời dựa trên các tín hiệu Ichimoku mà chúng ta đã học (TK Cross, Kumo Breakout, phản ứng tại Mây). Ví dụ, điểm dừng lỗ có thể đặt phía bên kia của Mây Kumo hoặc dưới/trên Kijun-sen. Mục tiêu chốt lời có thể dựa trên các mức cản tiếp theo của Ichimoku hoặc theo tỷ lệ Risk:Reward mà bạn đã đề ra. Việc có một quy tắc giao dịch Ichimoku nhất quán giúp bạn tránh cảm xúc chi phối.

Quản lý rủi ro – Yếu tố then chốt để thành công bền vững

Không bao giờ mạo hiểm quá nhiều vốn trên một giao dịch, ngay cả khi tín hiệu Ichimoku cực kỳ đẹp. Đây là nguyên tắc vàng mà tôi luôn tuân thủ. Hãy luôn nhất quán với kế hoạch quản lý rủi ro của mình. Thành công bền vững không đến từ một vài lệnh thắng lớn, mà đến từ việc kiểm soát tốt rủi ro qua hàng trăm, hàng ngàn giao dịch.

Tôi vẫn nhớ như in một lần giao dịch cách đây vài năm, đó là một tín hiệu Ichimoku “trong mơ” trên cặp USD/JPY khung D1: giá vừa phá vỡ Mây Kumo giảm, Tenkan cắt lên Kijun rất đẹp, và Chikou Span cũng đã vượt lên trên giá quá khứ. Mọi thứ dường như hoàn hảo, tôi tự tin rằng đây sẽ là một giao dịch thắng lớn. Tuy nhiên, tôi vẫn tuân thủ nguyên tắc chỉ vào lệnh với 1% tài khoản. Đúng như dự đoán, giá tăng một đoạn khá tốt, nhưng sau đó bất ngờ xuất hiện một tin tức kinh tế cực xấu từ Mỹ, khiến USD/JPY đảo chiều giảm mạnh chỉ trong vài giờ. Lệnh của tôi bị dính Stop Loss, lúc đó tôi khá hụt hẫng, nhưng khi nhìn lại tài khoản, tôi thấy mình chỉ mất 1% vốn – một con số chấp nhận được. Nếu tôi đã “all-in” hay mạo hiểm 5-10% tài khoản vì quá tự tin vào tín hiệu đẹp đó, có lẽ tôi đã không còn ở đây để chia sẻ với bạn nữa rồi. Chính những bài học như vậy đã khắc sâu vào tâm trí tôi rằng, dù Ichimoku có “thần thánh” đến mấy, quản lý rủi ro vẫn là “vua” để bạn có thể tiếp tục cuộc chơi.

Những sai lầm phổ biến khi mới học Ichimoku và cách khắc phục

Khi mới học Ichimoku, tôi cũng mắc phải vài sai lầm cơ bản, một trong những sai lầm lớn nhất là cố gắng “đọc” quá nhiều tín hiệu cùng lúc và bị rối. Tôi cũng từng giao dịch khi giá nằm trong Mây Kumo mà không có tín hiệu rõ ràng, hoặc bỏ qua vai trò xác nhận của Chikou Span, dẫn đến những lệnh thua không đáng có.

Sau này, tôi học cách tập trung vào những tín hiệu mạnh nhất và kiên nhẫn chờ đợi. Đừng vội vàng vào lệnh khi tín hiệu chưa được xác nhận hoàn chỉnh. Việc backtest và thực hành liên tục sẽ giúp bạn nhận ra những sai lầm khi dùng Ichimoku và học cách khắc phục chúng. Đây là kinh nghiệm sử dụng Ichimoku mà tôi muốn nhấn mạnh nhất.

Mong rằng qua những kinh nghiệm và bài học trên có thể giúp cho bạn đọc có thể đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt hơn.

Kết luận

Vậy là chúng ta đã cùng nhau đi qua một hành trình khá chi tiết để trả lời câu hỏi “Ichimoku là gì?” và khám phá những khía cạnh thú vị của chỉ báo Ichimoku. Hãy nhớ rằng, để thực sự trở thành một “cao thủ Ichimoku” (hay ít nhất là sử dụng thành thạo nó), không có con đường nào khác ngoài việc thực hành, kiên nhẫn và không ngừng học hỏi. Phương pháp Ichimoku không phải là cách thức thần thánh gì, nhưng nó chắc chắn là một công cụ mạnh mẽ nếu bạn biết cách vận dụng.

Bạn đã sẵn sàng đưa kiến thức Ichimoku vào thực chiến chưa? Hãy mở ngay một tài khoản Demo tại các sàn giao dịch uy tín mà chúng tôi đã đánh giá để bắt đầu làm quen với Mây Ichimoku và các tín hiệu của nó! Để tìm hiểu sâu hơn về các chiến lược giao dịch Forex hoặc phân tích kỹ thuật hàng hóa, bạn có thể đọc thêm các bài viết trên website nhé!