Drawdown là gì? Đừng để tài khoản “bốc hơi”!

Nếu bạn từng thắc mắc vì sao mình không “cháy tài khoản” mà tiền vẫn cứ vơi dần, rất có thể bạn đang bị một thứ gọi là “drawdown” bào mòn từng ngày. Đây không chỉ là con số mà chính là thước đo sức khỏe của tài khoản đó nha! Bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu rõ drawdown là gì, vì sao nó đáng sợ đến vậy và làm thế nào để kiểm soát nó hiệu quả nhất là khi bạn còn đang ở giai đoạn chập chững vào thị trường.

Drawdown là gì?

Drawdown là mức sụt giảm vốn tính từ đỉnh tài khoản đến đáy gần nhất trong một chu kỳ thua lỗ. Nói cách khác, đó là phần trăm vốn bay màu trước khi bạn phục hồi lại được.

Mình sẽ lấy ví dụ đơn giản để các bạn dễ hình dung:
Bạn bắt đầu với 1.000 USD. Tài khoản tăng lên 1,200 USD, rồi tụt xuống còn 900 USD.
→ Drawdown ở đây là 300 USD (lấy 1,200 USD – 900 USD).
→ Tỉ lệ drawdown là 25% (300/1,200 x 100%).

Khi tài khoản “rút xuống” nhưng chưa cháy, drawdown vẫn đang âm thầm gặm nhấm và chính điều đó mới là thứ làm đa số trader “kiệt sức”.

Có mấy loại drawdown?

Hiểu đúng từng loại drawdown sẽ giúp các bạn trader theo dõi tài khoản một cách thông minh hơn. Có 3 loại Drawdown chính:

Absolute Drawdown: Mức sụt vốn tuyệt đối

Là mức sụt giảm được tính từ mức vốn ban đầu cho đến mức tài khoản giảm thấp nhất sau đó. Nó được đo bằng con số tuyệt đối thay vì tỷ lệ phần trăm.

Ví dụ: Bạn nạp 1.000 USD. Có lúc tài khoản giảm xuống còn 750 USD sau đó tăng lại. → Absolute drawdown là 250 USD.

Maximum Drawdown: Mức sụt lớn nhất

Chỉ số này phản ánh khoảng cách lớn nhất giữa đỉnh và đáy tài khoản trong suốt thời gian giao dịch. Nó quan trọng với các trader đầu tư dài hạn.

Ví dụ: Tài khoản tăng lên 1.200 USD, rồi giảm xuống 800 USD → Max DD = (1.200 – 800)/1.200 = 33,3%

Relative Drawdown: Mức sụt tương đối

Tỷ lệ phần trăm giảm lớn nhất so với vốn lúc đó. Nói cách khác là chỉ tiêu Maximum Drawdown nhưng được tính theo tỷ lệ phần trăm. Đây là chỉ số phổ biến nhất để đánh giá hiệu suất hệ thống giao dịch.

Công thức tính: Relative Drawdown = Maximum Drawdown / Đỉnh vốn cao nhất

Ví dụ: Giả sử các bạn trader đang giao dịch với tài khoản như sau:

• Bắt đầu với 1.000 USD
• Sau một chuỗi lệnh thắng, tài khoản tăng lên 1.500 USD (đây là đỉnh vốn cao nhất)
• Sau đó tài khoản giảm xuống còn 1.100 USD 

 →Maximum Drawdown = 1.500 – 1.100 = 400 USD
→Relative Drawdown = 400 / 1.500 x 100 = 26.67%

Tài khoản của bạn đã từng giảm tới 26.67% so với đỉnh vốn cao nhất, cho thấy mức rủi ro khá lớn. Nếu bạn là người chịu rủi ro thấp thì đây có thể là mức drawdown vượt ngưỡng an toàn.

Drawdown không làm tài khoản cháy nhưng khiến bạn thua cuộc

Nhiều bạn mới hay nhầm lẫn: “Drawdown là cháy tài khoản.” Không đâu nha!

Cháy tài khoản là khi số dư về 0 (hoặc gần 0).
Drawdown là quá trình bào mòn dần tài khoản. Nghe nhẹ nhàng nhưng thực ra rất nguy hiểm. Bạn vẫn có thể còn tiền, nhưng không còn đủ vốn để gỡ lại. Hoặc bạn mất tự tin, rơi vào trạng thái tâm lý “đánh liều” để gỡ, dẫn đến cháy thật.

Drawdown còn khiến Equity (vốn thực tế sau khi trừ lời lỗ lệnh đang chạy) tụt mạnh, dẫn đến:

• Không đủ margin mở thêm lệnh mới
• Dễ bị stop out
• Căng thẳng kéo dài khi lệnh treo lỗ quá sâu

Một điều rất quan trọng nữa là: Khó hồi phục nếu vượt ngưỡng an toàn:
Bạn có biết:

• Nếu drawdown 20% → cần lãi 25% mới hồi vốn
• Nếu drawdown 50% → phải lãi 100% mới trở lại điểm ban đầu!

Càng thua sâu, càng khó gỡ. Đây là lý do vì sao nhiều trader “hồi không nổi” dù thị trường vẫn ổn. 

Những nguyên nhân gây drawdown âm thầm

Việc bị drawdown không phải lúc nào cũng do “lệnh xấu”. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến mà các trader mới dễ mắc phải:

Gồng lỗ quá lâu

Đây là sai lầm cực kỳ phổ biến. Nhiều bạn nghĩ “đồng coin này chắc sẽ hồi lại thôi”. Nhưng khi thị trường đi ngược trend thì việc gồng lỗ chỉ khiến tài khoản hao hụt dần đều. Hãy buông bỏ đúng lúc nhé các trader!

Quản lý vốn kém

Vào lệnh với lot quá lớn, không dùng stop loss, không chia nhỏ vốn và kết quả là chỉ một vài lệnh lỗ là drawdown vượt kiểm soát.

Giao dịch theo cảm xúc

FOMO, revenge trading (trả đũa thị trường) hoặc vào lệnh vì “cảm thấy sẽ lên” thay vì có hệ thống rõ ràng. Các bạn trader à, phải nhớ rằng chơi coin không giống như đánh bạc, không phải trò may rủi đâu nhé!

Đặt niềm tin vào “dự án rác”

Đặc biệt trong thị trường crypto, nhiều bạn mua coin vì thấy trend hoặc theo lời KOLs nhưng lại không hiểu rõ bản chất. Nếu dự án sập, token mất thanh khoản thì bạn sẽ bị  “kẹt hàng” dài hạn dẫn đến drawdown liên tục. Phải thật tỉnh táo và sáng suốt để không làm đau ví tiền nha các trader!

Tỉ lệ drawdown bao nhiêu là an toàn?

Các quỹ lớn và trader chuyên nghiệp thường kiểm soát drawdown dưới 10–20%. Với người mới, mình khuyên các bạn nên giữ dưới 15% để đảm bảo còn vốn phục hồi và tránh căng thẳng tâm lý.

4. Cách kiểm soát drawdown hiệu quả

Khi các bạn đã đọc tới đây rồi thì đừng lo lắng! Drawdown sẽ tránh được nếu có kế hoạch rõ ràng:

Xác định mức drawdown tối đa chấp nhận được

Nên đặt giới hạn DD cá nhân, ví dụ: “Nếu tài khoản tụt quá 15% thì dừng giao dịch, đánh giá lại”.

Quản lý vốn chặt chẽ

• Chỉ rủi ro 1-2% tài khoản mỗi lệnh.
• Dùng stop loss ở mọi lệnh.
• Tránh all-in hay dồn tiền vào 1 kèo.

Theo dõi drawdown bằng số liệu

Dùng Myfxbook, Tradingview, hoặc Excel để theo dõi mức DD theo tuần/tháng. Khi DD vượt ngưỡng cho phép thì nghỉ để xem lại hệ thống.

Đa dạng hóa danh mục

Đừng để toàn bộ tài sản nằm trong một loại tài sản hay cặp tiền. Việc đa dạng hóa giúp hạn chế drawdown khi một thị trường đi ngược kỳ vọng. Không được áp dụng quy tắc “một ăn cả, ngã về không” nhé các trader!

Tạm kết: Drawdown không đáng sợ nếu hiểu rõ và kiểm soát tốt

Drawdown là điều không thể tránh khỏi trong trading. Vấn đề không phải là “làm sao để không lỗ”, mà là làm sao để không để lỗ vượt tầm kiểm soát.

Các bạn trader đừng để tài khoản bị “ăn mòn” từng chút chỉ vì thiếu kiến thức quản trị rủi ro. Hãy xem drawdown như chỉ báo sức khỏe tài khoản. Nếu theo dõi sát, bạn sẽ kịp thời “bắt bệnh” và điều chỉnh chiến lược.

Thất bại là mẹ thành công nên các bạn đừng quá lo lắng hay nản chí. Mình chúc tất cả các trader thành công trên con đường chinh phục crypto!