Mới đây từ chuyên gia Austan D. Goolsbee, Giám đốc điều hành của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Chicago, đã chỉ ra một thực trạng đáng suy ngẫm về bức tranh kinh tế hiện tại của Mỹ. Trong bối cảnh nhiều người dân cảm thấy nền kinh tế đang suy thoái, mặc dù các chỉ số kinh tế như tỷ lệ thất nghiệp và GDP vẫn cho thấy sự ổn định, sự khác biệt này khiến không ít người hoài nghi về trạng thái thực sự của nền kinh tế.
Khủng hoảng niềm tin của người dân Mỹ
Theo khảo sát, khoảng 60% người Mỹ tin rằng đất nước họ đang trong suy thoái, trong khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp. Điều này cho thấy sự khủng hoảng niềm tin trong xã hội, một yếu tố có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế nếu không được khắc phục.
Goolsbee đã chỉ ra rằng tình trạng này xuất phát từ việc nền kinh tế Mỹ hiện đang ở trong một “lãnh thổ kinh tế chưa được khám phá“. Đại dịch COVID-19 đã tạo ra một cú sốc lớn, dẫn đến một cuộc suy thoái ngắn nhưng sâu sắc, ảnh hưởng đến lĩnh vực dịch vụ. Khi nền kinh tế phục hồi, thị trường lao động trở nên cực kỳ cạnh tranh, tạo ra sự thiếu hụt lao động. Đây là một hiện tượng hiếm thấy trong lịch sử kinh tế Mỹ, khiến cho việc so sánh với các chu kỳ kinh doanh trước đây trở nên khó khăn.
Điều đáng chú ý hơn là Goolsbee nhấn mạnh rằng mức giá hiện tại chứ không phải tỷ lệ lạm phát là yếu tố chính ảnh hưởng đến cảm nhận của người tiêu dùng. Dù lạm phát đã giảm xuống 2,6% vào tháng 10 năm 2024 (từ mức cao 9,1% trước đó), người tiêu dùng vẫn cảm thấy áp lực từ giá cả hàng hóa. Điều này cho thấy rằng, trong tâm trí người tiêu dùng, cảm giác khó khăn kinh tế không chỉ đến từ tỷ lệ lạm phát mà còn từ mức giá thực tế mà họ phải chi trả hàng ngày.
Bài học rút ra cho kinh tế Việt Nam
Từ góc độ của một chuyên gia phân tích kinh tế, tác giả cho rằng chúng ta có thể rút ra nhiều bài học từ tình hình kinh tế Mỹ. Đầu tiên, việc duy trì niềm tin của người tiêu dùng là vô cùng quan trọng đối với sự ổn định của nền kinh tế. Thứ hai, chính sách kinh tế cần phải phản ánh được thực tế đời sống của người dân, không chỉ dựa vào các chỉ số kinh tế khô khan. Cuối cùng, việc hiểu rõ và phân tích những yếu tố tâm lý trong nền kinh tế cũng là một bước đi cần thiết để hoạch định chính sách hiệu quả.
Đây không chỉ là một cái nhìn sâu sắc về kinh tế Mỹ mà còn là một lời nhắc nhở cho các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam, rằng sự phát triển kinh tế không chỉ là những con số mà còn là cảm nhận và trải nghiệm của người dân. Việc điều chỉnh chính sách để phù hợp với thực tế cuộc sống sẽ là chìa khóa để xây dựng một nền kinh tế bền vững và thịnh vượng.
